6. tydzień ciąży. Pamiętaj, jak ważna jest wizyta u ginekologa w celu potwierdzenia ciąży wewnątrzmacicznej miedzy 6-10. tygodniem ciąży. Lekarz wykona też inne badania, określi BMI, zmierzy ciśnienie tętnicze i wiele innych. Zarodek ma wielkość ok. 5 mm, podobnie jak ziarenko soczewicy. Możemy już w nim uwidocznić

Każda kobieta, która spodziewa się dziecka, powinna wykonać szereg obowiązkowych badań w ciąży. Morfologia, badanie ogólne moczu, pomiar ciśnienia tętniczego, badania prenatalne - to tylko kilka ważnych badań, pozwalających monitorować rozwój płodu oraz stan zdrowia przyszłej mamy. Jakie badania w ciąży trzeba wykonać i kiedy? Spis treści Badania ciążowe przed 10. tygodniem ciąży Badania prenatalne w ciąży - kiedy się robi? Badania do wykonania pomiędzy 11. a 14. tygodniem ciąży Badania do wykonania pomiędzy 15. a 26. tygodniem ciąży Badania do wykonania pomiędzy 27. a 37. tygodniem ciąży Badania do porodu Badania ciążowe przed 10. tygodniem ciąży Ciąża to wyjątkowy czas, pełen zadań do wykonania. Trzeba naszykować kącik dla maluszka, skompletować wyprawkę - w tym pomogą kosmetyki dla niemowląt z Niezbędnika Młodej Mamy - a także wykonać mnóstwo badań dodatkowych. Lekarz zleca je podczas każdej wizyty odbywanej podczas tych niezwykłych 9 miesięcy. W pierwszych tygodniach ciąży do laboratorium diagnostycznego trzeba wybrać się kilkukrotnie. Najpierw, aby potwierdzić ciążę, wykonuje się badanie z krwi określające poziom hormonu gonadotropiny kosmówkowej (beta HCG). Stężenie beta HCG na początku ciąży jest niskie, jednak z dnia na dzień sukcesywnie wzrasta, a w ciągu kolejnych 48 godzin powinno podwoić swoją wartość. Pierwsze badania w ciąży to również: badanie ginekologiczne, cytologia (o ile wymaz nie był pobrany w przeciągu ostatniego pół roku), badanie piersi (gruczołów sutkowych), pomiar wzrostu i masy ciała, pomiar ciśnienia krwi. Po potwierdzeniu radosnej nowiny pacjentka otrzymuje Kartę Prowadzenia Ciąży. To dokument obowiązkowo wydawany wszystkim ciężarnym, jednak ma niejednolity wzór Dlatego nie martw się, jeśli zauważysz, że siostra czy koleżanka mają zupełnie inne kart ciąży niż Ty. Ważniejsze od tego są wpisywane dane. Podczas kolejnych wizyt kontrolnych lekarz będzie zapełniał poszczególne rubryki wynikami zleconych badań ciążowych. Wśród nich jest morfologia krwi i badanie ogólne moczu, które w ciąży wykonuje się regularnie, mniej więcej co miesiąc. A oprócz nich trzeba wykonać także inne obowiązkowe badania. Przed ukończeniem 10. tygodnia ciąży zlecane jest: badanie na grupę krwi, badanie przeciwciał odpornościowych do antygenu krwinek czerwonych (to pozwala wykluczyć konflikt serologiczny), badanie stężenia glukozy we krwi na czczo, badanie w kierunku kiły (VDRL), badanie na HIV i HCV, testy wykrywające przeciwciała IgM i IgG różyczki i toksoplazmozy, oznaczenie TSH (hormon tarczycy), kontrola stomatologiczna. Pomiędzy 5. a 10 tygodniem ciąży zwykle odbywa się też pierwsze badanie USG, podczas którego lekarz potwierdza obecność pęcherzyka ciążowego. USG to jedno z tych badań w ciąży, które powtarza się kilkukrotnie, w tym w zakresie diagnostyki prenatalnej. Badania prenatalne w ciąży - kiedy się robi? Badania prenatalne dzielą się na nieinwazyjne oraz inwazyjne. Nieinwazyjne wykonuje się w pierwszej kolejności, a gdy ich wyniki będą niepomyślne, rozszerza się diagnostykę o amniopunkcję, biopsję trofoblastu albo kordocentezę. Nieinwazyjne badania prenatalne to badanie ultrasonograficzne, badanie biochemiczne (beta-HCG i PAPPA) oraz wolne płodowe DNA płodu, które wykonuje się w określonym terminie. Za ich pomocą ocenia się ryzyko wystąpienia aberracji chromosomowych. Ryzyko urodzenia dziecka z wadą wrodzoną wzrasta wraz z wiekiem matki. Dlatego dziś, kiedy coraz później zapada decyzja o macierzyństwie, znaczenie badań prenatalnych jest nieocenione. W ramach rządowego programu każda ciężarna powyżej 35. roku życia ma zagwarantowany dostęp do diagnostyki prenatalnej. Ponadto badania genetyczne w ciąży wykonuje się gdy: w poprzedniej ciąży wystąpiły aberracje chromosomowe u płodu, u jednego z rodziców dziecka wykryto strukturalną aberracji chromosomowych, istnieje ryzyko urodzenia dziecka z wadą uwarunkowaną genetycznie lub wieloczynnikową, badanie USG i badania biochemiczne wykryły nieprawidłowości podnoszące ryzyko wystąpienia aberracji chromosomowej lub wady płodu. Badania do wykonania pomiędzy 11. a 14. tygodniem ciąży Pomiędzy 11. a 14. tygodniem ciąży (czyli ukończonym 13 tygodniem ciąży) wykonuje się pierwsze badanie prenatalne. W jego trakcie ocenia się anatomię płodu, przezierność karkową, obecność lub brak kości nosowej, czynność pracy serca. W tym czasie zlecane są również badania biochemiczne, określające jednocześnie poziom hormonów i białek ciążowych w surowicy krwi matki. To tzw. test podwójny (PAPP A+beta HCG). Od 2018 roku nowym standardem w opiece okołoporodowej są badania oceniające ryzyko wystąpienia depresji u ciężarnej. W tym celu lekarz przeprowadza ankietę albo wywiad, których wyniki pozwalają oszacować, w jakim stopniu kobieta narażona jest na wystąpienie zaburzeń psychicznych. Niestety takie problemy dotykają wielu ciężarnych, a wiele z nich zmaga się z depresją w osamotnieniu, co przekłada się nie tylko na relacje z dzieckiem, lecz również stan zdrowia kobiety. Takie badanie wykonuje się trzykrotnie, w I i III trymestrze ciąży oraz w okresie połogu. Badania do wykonania pomiędzy 15. a 26. tygodniem ciąży W tym czasie oprócz rutynowo zlecanej morfologii i posiewu moczu, wykonuje się także biocenozę pochwy. W tym celu pobiera się wymaz do oceny mikroflory bakteryjnej oraz rozpoznania ewentualnych stanów zapalnych czy infekcji intymnych. Kobieta ciężarna jest szczególnie podatna na wystąpienie zakażeń dróg rodnych, które mogą negatywnie wpływać na rozwój płodu. Pomiędzy 18. a 24. tygodniem ciąży (ukończonym 23. tygodniem ciąży) wykonuje się drugie badanie USG. Anatomię płodu ocenia się najczęściej przez powłoki brzuszne. Podczas badania ocenia się biometrię płodu i określa szacunkową wagę dziecka, a także ocenia budowę głowy, twarzy, mózgu, rdzenia kręgowego, kończyn, a także narządów układu oddechowego i pokarmowego. Bardzo ważne jest zbadanie czynności serca płodu. Dodatkowo monitoruje się ilość wód płodowych. II trymestr to także czas na inne badania: test obciążenia glukozą, obecność przeciwciał w kierunku toksoplazmozy (gdy w I trymestrze wynik był ujemny), przeciwciała odpornościowe do antygenu krwinek czerwonych (u kobiet z Rh-). Badania do wykonania pomiędzy 27. a 37. tygodniem ciąży Podczas wizyty kontrolnej lekarz ocenia wymiary miednicy kostnej. To proste badanie, które wykonuje się przy pomocy miednicomierza, aby potwierdzić, że poród może odbyć się drogami natury. W trakcie wywiadu ginekolog może spytać, kiedy kobieta poczuła pierwsze ruchy płodu. W przypadku gdy występują wskazania wykonuje badanie KTG, które rejestruje czynność serca płodu oraz czynność skurczową macicy. Ponadto przeprowadza kolejną ocenę ryzyka wystąpienia depresji u ciężarnej oraz zleca następujące badania z krwi do wykonania przed ukończeniem 37. tygodnia ciąży, antygen HBs (w kierunku wirusowego zapalenia wątroby typu B), GBS (w kierunki zakażenia paciorkowcem grupy B), HIV, VDRL, HCV. Badania do porodu Ciążę od 37. tygodnia uznaje się za donoszoną i jeśli rozpocznie się akcja porodowa, dziecko urodzi się o czasie, nawet jeśli nie pokryje się to z terminem wyznaczonym przez lekarza. Pod koniec III trymestru trzeba wykonać morfologię i ogólne badanie moczu, a także kontrolne USG. KTG w ciąży fizjologicznej wykonuje się w terminie porodu. Jeśli poród nie następuje samoistnie do 40-42. tygodnia, przeważnie pacjentka jest kierowana na oddział położniczy. lek. Marta Dąbrowska Źródła: Program badań prenatalnych, [dostęp

W 14 tygodniu ciąży twarz dziecka jest już na tyle ukształtowana, że zaczynają się pojawiać zawiązki brwi i rzęs. Są one jednak tak delikatne, że upłynie jeszcze dużo czasu zanim będą widoczne. Tymczasem mieszki włosowe tworzące lanugo pokryły już całe ciało dziecka. Minie jednak jeszcze trochę czasu zanim wyrośnie z

Kobieta w ciąży szczególnie dba o kondycję swojego organizmu, w którym rozwija się nowe życie. Istotnym jest również to, by monitorowała swój stan zdrowia poprzez odpowiednie badania w ciąży. Na pierwszej wizycie, a także każdej kolejnej, lekarz przeprowadza wywiad oraz wykonuje pomiar masy ciała i pomiar ciśnienia tętniczego. Około 10 tygodnia ciąży lekarz położnik jednoznacznie może stwierdzić obecność ciąży w jamie macicy poprzez pierwsze badania czynności serca płodu. Więcej o istotnych badania usg w ciąży dowiesz się w artykule o badaniach prenatalnych na naszym blogu Ta pierwsza wizyta zapada rodzicom w pamięć, gdyż wtedy słyszą bicie serca maluszka. To również moment, gdy lekarz zleca najwięcej badań, zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników. Jakie badania laboratoryjne w ciąży? Kalendarz badań w ciąży – do 10. tygodnia Morfologia krwi – badanie ogólne Na pierwszej wizycie lekarz zleca przede wszystkim morfologię krwi. Badanie to ma na celu wczesne wykrycie ryzyka anemii, gdyż większość kobiet w ciąży jest podatnych na spadki hemoglobiny, małopłytkowość i inne odchylenia od normy. Dzięki morfologii możemy też dowiedzieć się, czy w organizmie matki nie toczy się stan zapalny – wskazuje na to podwyższony poziom leukocytów. Badanie ogólne moczu Ze względu na krótką cewkę moczową i jej bliskie sąsiedztwo z odbytem, kobieta w ciąży jest szczególnie narażona na zakażenia układu moczowego. Hormony ciążowe natomiast powodują rozluźnienie mięśni dróg moczowych, a to ułatwia przedostanie się drobnoustrojów do organizmu. Często też zakażenie przebiega bezobjawowo, dlatego tak istotne jest badanie w kierunku tej dolegliwości. Choroba jest bardzo groźna zarówno dla kobiety w ciąży, jak i płodu. Badanie moczu jest całkowicie bezbolesne i nieinwazyjne. Podobnie jak morfologia krwi, badanie ogólne moczu, jest powtarzane wielokrotnie w czasie ciąży. Grupa krwi i czynnik Rh Badanie grupy krwi i czynnika Rh to badanie, które pozwoli nam określić, czy istnieje ryzyko wystąpienia konfliktu serologicznego. Jeśli czynnik Rh okaże się ujemny, kobieta objęta jest tzw. immunoprofilaktyką (po każdym krwawieniu w ciąży, profilaktycznie pomiędzy 28 a 30 tygodniem ciąży, otrzyma także w większości przypadków immunoglobulinę anty-D po porodzie, to hamuje wytwarzanie szkodliwych przeciwciał). Określenie grupy krwi jest również koniecznie na wypadek ewentualnej konieczności przetoczenia krwi, np. podczas porodu. Ryzyko wystąpienia konfliktu serologicznego jest jednak w tym przypadku kluczowe, gdyż wpływa na dalszy rozwój płodu. Odczyn Coombsa, czyli przeciwciała odpornościowe (inaczej przeciwkrwinkowe) To kolejne badanie, wpisane w kalendarz badań w ciąży, umożliwiające wykrycie przeciwciał przeciwko krwinkom czerwonym, które wykazują zdolność wiązania się z antygenami erytrocytów. Może to skutkować ich szybkim niszczeniem krwinek czerwonych prowadzącym do wystąpienia niedokrwistości hemolitycznej. Badanie stężenia glukozy we krwi na czczo W pierwszym okresie ciąży przeprowadza się badanie poziomu glukozy czczo. Jeśli stężenie glukozy we krwi w ciąży na czczo nie przekracza 92 mg/dl, oznacza to, że jest prawidłowe. Jeżeli jednak znajduje się w przedziale 92-125 mg/dl, kobieta musi wykonać test obciążenia 75 g glukozy. Standardowo wykonywany jest w połowie II trymestru ( po ukończonym 26 tygodniu ciąży). Test obciążenia glukozą polega na pobraniu krwi na czczo oraz po wypiciu 75 gram glukozy rozpuszczonej w 300 ml wody. Następnie krew badania jest po godzinie (norma do 180 mg/dl) i po dwóch godzinach (norma 153 mg/dl). Jeśli zostanie stwierdzona cukrzyca ciążowa, ciężarna musi zostać objęta pomocą ze strony diabetologa oraz wprowadzić odpowiednie zmiany w stylu życia, by uniknąć powikłań. Czasem sama zmiana żywienia i stylu życia nie wystarcza i lekarz diabetolog musi zlecić insulinę. VDRL – tzw. odczyn Wassermanna Jest to badanie w kierunku kiły. Jeżeli wynik na odczyn VDRL będzie dodatni, należy jak najszybciej przyjąć silny antybiotyk – najczęściej penicylinę. Kurację należy rozpocząć odpowiednio wcześnie, nim krętek kiły zajmie układ sercowo-naczyniowy oraz układ nerwowy. Mimo że zakażenia występują sporadycznie, niosą za sobą poważne konsekwencje. Kobieta w ciąży może zakazić płód, dlatego to badanie jest tak istotne w I trymestrze ciąży. Przeciwciała anty-HIV Dzięki temu badaniu możemy stwierdzić, czy w organizmie matki występują przeciwciała anty-HIV, które wskazują na zakażenie wirusem. To bardzo ważne badanie w ciąży, gdyż kobieta, która jest nosicielką wirusa, może go przekazać dziecku poprzez łożysko, podczas porodu lub podczas karmienia piersią. Dzisiejsza medycyna może temu jednak zapobiec – wcześnie wdrożone leczenie w okresie ciąży to aż 90 proc. szans na urodzenie zdrowego dziecka. Wyniki badań na HIV są poufne. Mimo że należą do badań obowiązkowych w ciąży, kobieta musi wyrazić pisemną zgodę na diagnostykę w tym zakresie. Badanie w kierunku toksoplazmozy – poziom przeciwciał IgG i IgM Badanie w kierunku toksoplazmozy jest bardzo ważne, gdyż choroba nie daje charakterystycznych objawów. Zazwyczaj towarzyszą jej dolegliwości zbliżone do grypy lub też przebiega bezobjawowo. Jest jednak możliwa do uniknięcia i całkowicie wyleczalna, dzięki wykryciu we wczesnym tygodniu ciąży. Toksoplazmoza jest chorobą odzwierzęca, wywołuje ją pierwotniak Toxoplazma gondii, istnieje więc duże prawdopodobieństwo, że została przebyta, np. w dzieciństwie. Jeśli przeciwciała IgG będą dodatnie, nie ma zmartwień o możliwe zakażenie w ciąży (a tylko takie jest groźne). Infekcja Toksoplazmozą w ciąży może spowodować wady u płodu, których większość możemy zauważyć w badaniach prenatalnych – Jak czytać badania prenatalne dowiesz się tutaj. Jeśli jednak IgG są ujemne, należy zachować szczególne środki ostrożności – przede wszystkim higiena podczas przygotowywania posiłków, dokładne mycie rąk , sprzątaniu kuwet kotów domowych Jeśli kobieta jest narażona na zarażenie toksoplazmozą, badanie jest powtarzane w kolejnych trymestrach ciąży. Kalendarz badań w ciąży obejmuje również przeciwciała IgM Toxoplazmozy, które świadczą o świeżej infekcji -gdy są dodatnie pilnie należy skontaktować się z lekarzem chorób zakaźnych, który ustali dalsze postępowanie. Badania w kierunku różyczki – poziom przeciwciał IgG i IgM Różyczka to choroba wirusowa, większość z nas kojarzy ją z okresu dzieciństwa. W ciąży prowadzi do wielu groźnych powikłań, stąd też badanie jest w harmonogramie diagnostyki do 10 tygodnia ciąży. Obecność przeciwciał IgG świadczy o tym, że przyszła mama była zaszczepiona bądź w przeszłości przechorowała różyczkę, jest więc uodporniona. Wynik dodatni przeciwciał IgM informuje o trwającej infekcji bądź też o tym, że wystąpiła w ostatnim miesiącu. Jeśli badanie nie wykazało przeciwciał, kobieta musi zachować ostrożność w kontaktach z dziećmi w wieku przedszkolnym. Badania HCV – ryzyko wirusowego zapalenia wątroby typu C To również bardzo istotne badanie, wykonywane przez upływem 10 tygodnia ciąży. Jeśli wynik będzie pozytywny, kobieta zostanie skierowana do poradni chorób zakaźnych. Badania prenatalne – w którym tygodniu ciąży należy wykonać? Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników zaleca przeprowadzenie badania w czasie przypadającym na 11- 14 tydzień ciąży. Badania w kierunku ryzyka wystąpienia wad genetycznych w tym Zespołu Downa i innych wad genetycznych, składają się z dwóch części. Należy wykonać: badania USG, tzw. USG genetyczne, zgodnie ze standardem FMF (Fetal Medicine Foundation – Fundacja Medycyny Płodowej) oraz przez lekarza posiadającego aktualny certyfikat uprawniający do przeprowadzenia badania badanie krwi – test PAPP-A: składający się z wolnej podjednostki HCG oraz białka PAPPA badanie wolnego DNA płodu, jakim jest test SANCO daje blisko 100% pewność co do wad genetycznych. Szczegóły tego nieinwazyjnego badania poznasz tutaj Czasem jeśli ryzyko wad genetycznych jest wysokie (powyżej 1:300) ciężarne decydują się na badania inwazyjne, głównie amniopunkcję, o zabiegu tym możesz przeczytać w naszym artykule. 15-20 tydzień ciąży – kalendarz badań przyszłej mamy Według Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników, badania w ciąży przypadające na ten czas to pomiar masy ciała, pomiar ciśnienia tętniczego, morfologia krwi, badanie ogólne moczu. 15-20 tydzień ciąży to również czas, gdy lekarz może określić płeć dziecka. W czasie tzw. badania połówkowego, wykonywanego pomiędzy 18 a 22 tygodniem ciąży lekarz mierzy również długość kanału szyjki macicy. Jest to istotne z punktu widzenia zagrożenia porodem przedwczesnym, o czym możecie przeczytać tutaj. Pomiędzy 24 a 28 tygodniem – test obciążenia glukozą (OGTT) To badanie należy wykonać pomiędzy 24 a 28 tygodniem ciąży (najlepiej po ukończonym 26 tygodniu ciąży). Polega na trzykrotnym pobraniu krwi, w celu ustalenia poziomu glukozy- pierwszy raz na czczo, następnie po spożyciu 75 g glukozy oraz po 1h i 2h od pierwszego pobrania. U kobiet ciężarnych nawet jeden wynik, który odbiega od normy, jest wskazaniem do podjęcia kroków w celu łagodzenia cukrzycy ciążowej. Ważne jest kontrolowanie masy ciała przyszłej mamy. Badania w ciąży – 33-37 tydzień W tym tygodniu ciąży kobieta powinna wykonać badanie ogólne moczu. Oprócz tego należy wykonać morfologię krwi. Lekarz ginekolog pobiera też w tym okresie wymaz z pochwy i odbytu w kierunku bakterii – paciorkowce z grupy B (tzw. GBS), których obecność potwierdzona powoduje konieczność podawania antybiotyku w czasie porodu. Bakterie te nie są groźne dla ciężarnej, ale mogą wywołać zapalenie płuc o noworodka, dlatego podajemy w czasie porodu antybiotyk aby zmniejszyć populację bakterii w drogach rodnych i w ten sposób zabezpieczyć noworodka. Zgodnie z zaleceniami ministra zdrowia, w tym tygodniu ciąży należy też powtórzyć badanie przeciwciał anty-HIV oraz antygen HBs. W tym okresie w czasie badania ginekologicznego lekarz zwraca też uwagę na wydzielinę pochwową ponieważ jej zmiana na wodnisty charakter może oznaczać przedwczesne odpływanie wód płodowych, co jest groźne zarówno dla płodu jak i ciężarnej. Przygotowaliśmy specjalny artykuł o przedwczesnym odpływaniu wód płodowych. 38-39 tydzień ciąży 38-39 tydzień ciąży to powtórka cyklicznych badań. Lekarz powinien wykonać badania USG w celu oszacowania masy płodu. Przeprowadzi również pomiar ciśnienia tętniczego. W tym czasie często wykonywany jest zapis KTG. Jakie badania wykonać w 40 tygodniu ciąży? W 40 tygodniu ciąży, czyli bezpośrednio przed porodem, należy wykonać badanie ogólne moczu. Badanie to jest wykonywane bardzo często, podobnie jak pomiar ciśnienia tętniczego i pomiar masy ciała. W tym czasie ciąży, wykonywane jest często KTG, które sprawdza czynności serca płodu. Ginekolog w usg sprawdza też prawidłowość przepływów w naczyniach płodu, czyli wykonuje tzw. badanie przepływów Dopplera. Jak widać, w czasie ciąży przeprowadza się szereg różnorakich badań, a każde z nich jest bardzo istotne. Podczas konsultacji lekarz ginekolog dokładnie omawia wyniki z pacjentką, przez co przyszła mama może czuć się bezpieczna i spokojna o zdrowie swojego maleństwa.

Morfologia w ciąży – normy, wyniki badań krwi w ciąży i ich interpretacja Morfologia krwi w ciąży to bardzo ważne badanie, dlatego wykonuje się ją bardzo często – niemal co miesiąc. To podstawowe badanie refundowane przez NFZ, które pozwala ocenić, jak funkcjonuje organizm przyszłej mamy. Badania w pierwszych 10 tygodniach ciąży Pierwszy trymestr to najważniejszy etap ciąży. Chociaż brzuch przyszłej mamy nie jest jeszcze widoczny, ale dla rozwoju zarodka pierwsze tygodnie są kluczowe. W tym czasie kształtują się wszystkie konieczne do życia narządy i zmysły. Z tego względu pierwszy trymestr to również czas najwyższego ryzyka utraty ciąży. Agnieszka Grobelna z Centrum Wspierania Płodności podpowiada, by poczekać z wykonaniem testu ciążowego co najmniej do terminu spodziewanej miesiączki, by nie robić sobie przedwczesnych nadziei: – W dzisiejszych czasach kobiety bardzo szybko wykonują testy ciążowe. Dodatnie wyniki testów mogą potęgować stres. Z jednej strony cieszymy się, a z drugiej strony wiemy, że te bardzo wczesne ciąże są często tracone. Czasami bywa tak, że doszło do poczęcia, ale nie wykształciły się pewne organy, które pozwoliłyby zarodkowi przeżyć. Przychodzi miesiączka, to jest naturalne poronienie. Kiedyś, w dawnych czasach, nie mając testów, kobiety nawet nie wiedziały, że tracą ciążę. Jakie badania należy wykonać w pierwszych 10 tygodniach ciąży? Badanie krwi – testy na obecność beta-hCG, które są skuteczniejsze od domowych testów z moczu. Badanie ginekologiczne – lekarz sprawdzi ogólny stan zdrowia, ciśnienie, wykonuje badanie cytologiczne i kieruje na badanie USG. Zaleca się wizytę lekarską między 6. a 8. tygodniem ciąży, czyli nie później niż 8 tygodni po ostatniej miesiączce. Transwaginalne USG – pierwsze badanie ginekologiczne w ciąży wykonywane jest przez pochwę. Potwierdza obecność zarodka, sprawdza jego akcję serca. Podczas badania może okazać się, że jest więcej niż jeden pęcherzyk ciążowy. Może to oznaczać, że zostaniesz mamą wieloraczków. Pamiętaj jednak, że nawet połowa ciąż rozpoznanych na wczesnym etapie jako mnogie, kończy się narodzinami jednego dziecka. Gdy ciąża zostanie potwierdzona, przed tobą kolejne badanie krwi. Morfologia – szacuje twój stan zdrowia, ewentualne niedobory i inne problemy zdrowotne. W badaniach krwi oznacza się również poziom glukozy, obecność przeciwciał anty-Rh (aby wykluczyć albo potwierdzić konflikt serologiczny) oraz grupę krwi i Rh+/-. Przyszła mama jest także badana pod kątem przebytych w przeszłości i aktualnych chorób, takich jak różyczka, toksoplazmoza, cytomegalia, kiła, wirusy HIV i HCV. Wczesne rozpoznanie tych chorób pozwala wdrożyć odpowiednią terapię, aby płód rozwijał się bezpiecznie. Badania w 11.–20. tygodniu ciąży Polskie Towarzystwo Ginekologiczne zaleca, aby kolejną wizytę u ginekologa odbywać w 12. tygodniu ciąży. Oprócz badania ginekologicznego będzie to odpowiedni czas na badanie krwi, moczu, pomiaru ciśnienia. Bardzo ważne na tym etapie są badania USG genetyczne. Często wykonywanymi badaniami są także testy PAPP-A. Dzięki temu można ocenić ryzyko wad genetycznych i zespołów trisomicznych: Downa (trisomia chromosomu 21), Pataua (trisomia chromosomu 13) czy Edwardsa (trisomia chromosomu 18). Zgodnie z aktualnym polskim prawem legalna terminacja ciąży nie jest możliwa z powodu wad embrionalnych. Jeśli badania w ciąży potwierdzają ciężką i nieodwracalną chorobę płodu, można wykonać zabieg aborcji za granicą, w krajach, gdzie jest to legalne. Możliwa jest również kontynuacja ciąży pod opieką hospicjum perinatalnego. Kalendarz badań w ciąży przewiduje regularne badania kontrolne w kolejnych miesiącach ciąży. – Kobieta w okresie fizjologicznej ciąży powinna być konsultowana co 3–4 tygodnie w zależności od zaawansowania ciąży, a w uzasadnionych przypadkach częściej – podkreślają członkinie Federacji na Rzecz Kobiet i Planowania Rodziny. Ponowne badanie krwi i moczu zaleca się w 16. oraz 20. tygodniu ciąży. Pomiędzy 18. a 22. tygodniem ciąży jest czas na kolejne badanie USG, tzw. połówkowe. Każdorazowo podczas badania USG sprawdzany jest dobrostan płodu, jego wielkość, masa ciała, akcja serca. Dokładne terminy badań ustala lekarz na podstawie przebiegu ciąży, stanu zdrowia matki, liczby płodów. Ciąże mnogie mogą wymagać częstszego monitorowania, ponieważ ryzyko wystąpienia zagrożeń jest większe. Badania w 21.–32. tygodniu ciąży W przypadku ciąż mnogich i zagrożonych na tym etapie niezbędne są już regularne kontrole stanu szyjki macicy, jej skracania i zwarcia. Potrzebne może być podanie sterydów, które przyspieszają rozwój płuc płodu, by urodzone przed czasem dziecko mogło oddychać. Około 25. tygodnia ciąży nadchodzi czas na kolejne badanie ginekologiczne. Zadaniem lekarza jest ocena wysokości dna macicy oraz badanie wydzielin pochwy. Lekarz dokona pomiaru masy ciała pacjentki, sprawdzi również ciśnienie krwi. To bardzo ważne badanie w ciąży, które pozwala w porę wykryć tzw. stan przedrzucawkowy, który może zagrażać życiu i zdrowiu matki i jej dziecka. Między 24. a 26. tygodniem ciąży wykonywany jest test OGTT – test obciążenia glukozą. U pacjentek z określonymi wskazaniami i wysokim ryzykiem cukrzycy ciążowej badanie to wykonywane jest na wcześniejszym etapie ciąży. Zgodnie z rekomendacjami ginekologów kolejna wizyta w gabinecie lekarskim powinna odbyć się między 28. a 30. tygodniem ciąży. Około 30. tygodnia ciąży zaleca się badania krwi, moczu i USG. Na monitorze można wtedy zobaczyć twarz dziecka, które na tym etapie ciąży waży już ponad kilogram. Badania w 33.–40. tygodniu ciąży Między 33. a 35. tygodniem ciąży nadchodzi czas na kolejne badania. Kalendarz badań w ciąży zaleca: badanie morfologiczne krwi, ogólne badania moczu, badanie flory bakteryjnej dróg rodnych, badanie pod kątem HIV, HCV, kiły (nawet jeśli były one wykonane na początku ciąży, konieczne jest powtórzenie). W razie wyniku dodatniego niezbędne jest przeprowadzenie cesarskiego cięcia, aby zapobiec kontaktowi płodu z krwią matki. Dzieci seropozytywnych matek mają duże szanse na zdrowie, jeśli oczywiście personel na porodówce jest uprzedzony. Po 33. tygodniu ciąży przyszła mama jest już na „ostatniej prostej”. Ciężarna powinna zwracać uwagę na symptomy, czy zaczyna się przedwczesny poród. Dzieci urodzone po 33. tygodniu ciąży to tzw. późne wcześniaki. Mają bardzo duże szanse na przeżycie, jak również na pełnię zdrowia i prawidłowy rozwój. Oprócz pomiaru masy ciała i ciśnienia krwi wykonuje się badanie położnicze. To czas, w którym dziecko powinno przyjąć pozycję główkową. Jeśli tak się nie stanie, niezbędne może być cesarskie cięcie. Badania po 40. tygodniu ciąży Zgodnie z kalendarzem ciąży w 40. tygodniu następuje rozwiązanie. Jest to jednak termin umowny i za poród w terminie uważa się narodziny dziecka pomiędzy 38. a 42. tygodniem ciąży. W terminie porodu wykonywane są badania KTG I USG oceniające stan płodu i ewentualną czynność skurczową macicy. W zależności od sytuacji po upływie tygodnia badania wykonuje się ponownie lub pacjentka jest przygotowywana do porodu. W przypadku ciąż mnogich i powikłanych lekarz może wcześniej skierować pacjentkę na badanie KTG. W prawidłowo przebiegających ciążach pierwsze KTG wykonuje się dopiero w terminie porodu. Oprócz wymienionych badań w niektórych przypadkach zalecana jest dodatkowa diagnostyka prenatalna. Jakie są wskazania do badań prenatalnych? Członkinie Federacji na Rzecz Kobiet i Planowania Rodziny wymieniają kryteria diagnostyczne: – Jest to wiek powyżej 35 lat, wystąpienie aberracji chromosomowych płodu (czyli nieprawidłowości w liczbie lub strukturze chromosomów odpowiadających za wady wrodzone płodu) w poprzednich ciążach, rozpoznanie u pacjentki lub jej partnera strukturalnych aberracji chromosomowych. Inne kryteria to choroby uwarunkowane genetycznie występujące wcześniej w rodzinie, a także sytuacja, gdy wynik badania USG lub badania biochemicznego wyszedł nieprawidłowo i potrzebna jest pogłębiona diagnostyka. Badania wykonuje się u osób, które spełniają co najmniej jedno z kryteriów. W celu diagnostyki prenatalnej wykonuje się specjalistyczne badania biochemiczne, genetyczne oraz USG. Pozwalają one potwierdzić lub zaprzeczyć występowaniu ewentualnych wad u płodu. Znaczną część tych badań wykonuje się odpłatnie. Ekspertka Agnieszka Grobelna– fizjoterapeutka, coach, ekspertka kobiecego cyklu, prowadząca Centrum Wspierania
pomiędzy 11 a 14 tygodniem ciąży ( USG połówkowe ), pomiędzy 18 a 22 tygodniem ciąży, pomiędzy 28 a 32 tygodniem ciąży. Jeśli ciąża trwa dłużej niż 40 tygodni, obowiązkowe jest przeprowadzenie kolejnego badania. Badaniem USG nieobowiązkowym w początkowym okresie ciąży jest badanie ultrasonograficzne.
Ciąża USG to jedno z najważniejszych badań, które należy wykonać w ciąży. Warto się dowiedzieć, kiedy należy je robić, jak często oraz jaki ma ono wpływ na Twój organizm. Pozwoli Ci to spokojnie przygotować się do tych badań. 5min. czytania Marz 17, 2020 Badanie ultrasonograficzne (czyli USG) to technika obrazowania wykorzystująca fale dźwiękowe, które „odbijają się” od różnych struktur wewnątrz ciała kobiety, w tym również od płodu – dzięki czemu na ekranie pojawia się obraz dziecka znajdującego się w brzuchu mamy. Dzięki coraz doskonalszym aparatom USG rozdzielczość obrazów rośnie, a co za tym idzie – coraz dokładniej możemy zobaczyć maluszka. Ultrasonografia pozwala wykryć ewentualne nieprawidłowości w budowie i fizjologii dziecka. Nowoczesne techniki umożliwiają nawet przeprowadzenie wewnątrzmacicznych zabiegów u płodu jeszcze w łonie matki. Dlatego warto zastosować się do zaleceń lekarza i wykonać USG w ciąży minimum trzy razy – zgodnie z zaleceniami dla kobiet ciężarnych. Różne techniki: USG 2D, USG 3D, USG 4D Do wyboru mamy różne techniki obrazowania – zależnie od potrzeb, możemy wykorzystywać obrazy: 2D, 3D lub 4D. USG 2D to tradycyjna metoda obrazowania. Daje ona obraz dwuwymiarowy, w odcieniach szarości. Często kobiety uważają, że jest on nieczytelny, ma on jednak bardzo duże znaczenie w czasie ciąży. To właśnie na podstawie obrazów 2D lekarz może ocenić anatomię płodu, sprawdzić, czy dobrze się on rozwija i czy wszystko z nim jest dobrze. W diagnostyce USG i w ocenie zewnętrznej płodu pomocne mogą być też badania 3D (statyczny obraz trójwymiarowy) oraz 4D (możemy w trójwymiarze zobaczyć nasze dziecko w ruchu). Jakość obrazów 3D i 4D zależy w bardzo dużym stopniu od sprzętu, jakim dysponuje lekarz. Im lepszy aparat USG, tym lepsze obrazy 3D i 4D można z niego uzyskać. Duże znaczenie ma też ułożenie płodu względem głowicy aparatu. Czasem zdarza się bowiem tak, że dziecko zasłania twarz rączką lub nogą albo obróci się tyłem do głowicy. Wtedy uzyskanie obrazu 3D i 4D jest niemożliwe. Badanie USG w ciąży – jak często? Badanie USG w czasie ciąży należy wykonać przynajmniej trzy razy – takie ustalenie zostało sformułowane w aktualnych rekomendacjach Sekcji Ultrasonografii Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego. Jednak w uzasadnionych przypadkach przeprowadza się je częściej – nawet na każdej wizycie kontrolnej, czyli zazwyczaj co miesiąc. Dodatkowo wcześniej wykonuje się zwykle jeszcze jedno USG – w celu potwierdzenia pozytywnego wyniku testu ciążowego, uzyskanego z próbki moczu lub z krwi. Przeprowadza się je sondą dopochwową przed 10. tygodniem ciąży. Lekarz lokalizuje wówczas jajo płodowe oraz ocenia liczbę zarodków i prawidłowość rozwoju. Ustala też szacunkowy wiek ciąży i podaje planowany termin porodu. W Polsce badania USG w czasie ciąży są refundowane przez NFZ. W każdym z trzech trymestrów zaleca się wykonanie jednego badania USG: USG I trymestru (tzw. USG genetyczne) – między 11. a 13. tygodniem ciąży USG II trymestru (tzw. USG połówkowe) – między 18. a 22. tygodniem ciąży USG III trymestru – między 28. a 32. tygodniem ciąży USG I trymestru USG I trymestru to bardzo ważne badanie. Dzięki niemu bowiem lekarz może ocenić, czy płód rozwija się prawidłowo. Zazwyczaj określa się je mianem USG genetycznego, ponieważ badanie to pozwala ocenić ryzyko wystąpienia wad genetycznych u płodu. Jest wykonywane techniką dopochwową lub przez powłoki brzuszne. W ramach tego USG ocenia się wymiary płodu: długość ciemieniowo-siedzeniową (od czubka główki do pośladków) i szerokość główki. Ocenia się też czynność i anatomię serca, sprawdza się szerokość fałdu karkowego (tzw. przezierność karkową NT) oraz inne parametry niezbędne do prawidłowej interpretacji badania. Aby uzyskać najdokładniejszy wynik badania w I trymestrze, zalecane jest wykonanie dodatkowo testu PAPPA. Gdy wyniki USG ciąży są nieprawidłowe, wówczas lekarz może zlecić badania nieinwazyjne (np. NIPT – badanie wolnego DNA płodu we krwi matki, dostępne jedynie komercyjnie) lub inwazyjne (amniopunkcja, biopsja kosmówki). Stanowią one dalszy etap diagnostyczny w kierunku ewentualnych wad wrodzonych. USG połówkowe Kolejne badanie USG – tzw. USG połówkowe – ma na celu szczegółową ocenę rozwoju poszczególnych narządów płodu. Ustala się też wówczas jego przybliżoną masę i pozycję łożyska. Dzięki wynikom tych badań lekarz może potwierdzić lub skorygować planowaną datę porodu. Zazwyczaj na tym badaniu ustali też płeć dziecka. Ponadto dzięki nowoczesnym technikom obrazowania na tym etapie można już wykryć ewentualne nieprawidłowości w rozwoju właściwie wszystkich narządów. Jeśli zostaną one stwierdzone w tym badaniu, wówczas lekarz może zlecić przeprowadzenie dodatkowej diagnostyki – np. echokardiografii serca płodu. Pozwoli to ustalić odpowiednie metody dalszego postępowania medycznego. USG III trymestru Jest to zazwyczaj ostatnie badanie USG przed porodem w przypadku ciąży przebiegającej prawidłowo. Ma ono na celu dalsze monitorowanie rozwoju dziecka w łonie. W badaniu tym ocenia się stopień wzrastania płodu, jego dojrzałość, bicie serca oraz pełen profil biofizyczny. Lekarz ustali też ułożenie maluszka, pozycję łożyska i ilość wód płodowych – ma to istotne znaczenie dla czekającego Cię porodu. Przy szczególnych wskazaniach dodatkowo wykonuje się jeszcze badanie przepływów naczyniowych w krążeniu maciczno-łożyskowym i u płodu. Pozwala to na określenie jego dobrostanu i ewentualnych zagrożeń. USG – czy jest bezpieczne? Na temat badania USG w ciąży krąży wiele opinii. Przez lata powtarzano spekulacje, że nie jest ono bezpieczne. Niemniej we wspomnianych już rekomendacjach Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego badanie to określa się jako podstawowe, nieinwazyjne narzędzie diagnostyczne w czasie ciąży. Co więcej, twórcy dokumentu wyraźnie podkreślają, iż nie istnieją analizy, które potwierdzałyby to, że USG w jakikolwiek sposób niekorzystnie wpływa na rozwój płodu czy ciąży. Oczywiście jednak lekarz powinien wykonywać to badanie przy użyciu sprzętu posiadającego odpowiednie atesty i starać się minimalizować czas ekspozycji. Dołącz do programu i korzystaj z dodatkowych benefitów Pozwól nam wspierać Cię naszą wiedzą i doświadczeniem na poszczególnych etapach rozwoju Twojego maluszka! JADŁOSPISY Pobierz jadłospisy stworzone przez dietetyków. DARMOWE PRÓBKI Odbierz bezpłatne próbki NAN OPTIPRO® Plus 2 HMO. KONKURSY Weź udział w konkursach i wygrywaj nagrody. TESTOWANIA PRODUKTÓW Wypróbuj produkty Nestlé dla niemowląt i małych dzieci.
\n \nkalendarz badań usg w ciąży
W 28 tygodniu ciąży maluszek może mieć już ok. 40 centymetrów i ważyć ponad kilogram (nawet 1,4 kg!). Dziecko ma również całkowicie ukształtowane oczy, urosły mu już także rzęsy i brwi, a włoski na główce stają się coraz dłuższe. Kończy się też kształtowanie układu kostnego i stawowego oraz płucnego, a tkanka
Pytań o schemat badań ciążowych jest wiele, szczególnie od ciężarnych mieszkających i prowadzących ciążę zagranicą. Postanowiłem go zebrać i przedstawić w przystępny sposób. Badania ciążowe można dla ułatwienia podzielić na ultrasonograficzne i laboratoryjne. O schemacie badań ultrasonograficznych przeczytasz tutaj: Kiedy usg w ciąży? Wg rekomendacji PTGiP. O schemacie badań laboratoryjnych w ciąży przeczytasz poniżej. Badania laboratoryjne w ciąży Opracowano na podstawie aktualnie obowiązującego rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej z dnia 16 sierpnia 2018 roku. Link to rozporządzenia znajdziesz tutaj. termin badań laboratoryjnych zestaw badań laboratoryjnych do 10tc lub w chwili pierwszego zgłoszenia się grupa krwi i Rh, jeśli brak udokumentowanego prawidłowo badania przeciwciałami odpornościowymi do antygenów krwinek czerwonych morfologia krwi badanie ogólne moczu cytologia, jeśli starsza niż 6m glukoza na czczo lub test OGTT, jeśli są czynniki ryzyka cukrzycy ciężarnych (GDM) VDRL HIV HCV toksoplazmoza, jeśli brak udokumentowanego przechorowania (tj. IgG dodatnie) różyczka, jeśli brak udokumentowanego przechorowania lub odbytego szczepienia (tj. IgG dodatnie) TSH 15-20 tydzień ciąży morfologia krwi badanie ogólne moczu 21-26 tydzień ciąży morfologia krwi badanie ogóle moczu toksoplazmoza, jeśli brak potwierdzenia przechorowania w I trymestrze (tj. IgG ujemne) przeciwciała anty-D u kobiet Rh ujemnych 24-26 tydzień ciąży OGTT 27-32 tydzień ciąży morfologia krwi badanie ogólne moczu przeciwciała anty-D u kobiet Rh ujemnych 33-37 tydzień ciąży morfologia krwi badanie ogólne moczu HBs antygen HIV VDRL HCV 35-37 tydzień ciąży GBS 38-39 tydzień ciąży morfologia krwi badanie ogólne moczu Wyjaśnienie skrótów OGTT – badanie stężenia glukozy we krwi po doustnym podaniu 75g glukozy; badanie jest trzypunktowe: pobranie krwi jest przed wypiciem roztworu glukozy, a następnie po 1h i po 2h od wypicia roztworu glukozyHIV – badanie w kierunku obecności wirusa HIV odpowiedzialnego za chorobę AIDSHCV – badanie w kierunku wirusowego zapalenia wątroby typu C; polega na poszukiwaniu przeciwciał, które się pojawiają po kontakcie z wirusemHBS – badanie w kierunku wirusowego zapalenia wątroby typu B; polega na poszukiwaniu antygenu (fragmentu wirusa), które jest obecne podczas zarażenia. Ze względu na istnienie szczepionki przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, większość populacji posiada przeciwciała świadczące o odporności (porównaj z HCV)GBS – posiew z pochwy i odbytu w kierunku paciorkowców β-hemolizujących. W razie pozytywnego wyniku pacjentka otrzyma antybiotyk dopiero podczas porodu (sic!), a nie wcześniej! Więcej na temat tego badania przeczytasz tutaj: – badanie przesiewowe w kierunku kiły (ang. Venereal Diseases Research Laboratory). Badania w ciąży – dokładny kalendarz badań tydzień po tygodniu. Systematyczne badania pozwalają monitorować przebieg ciąży, ale czy wiesz kiedy i jakie dokładnie badania należy wykonać? Skorzystaj Czy USG jest bezpieczne w ciąży? Raz na zawsze rozwiewamy wątpliwości. USG ra­zem z te­stem PAPP-A po­win­no być wy­ko­na­ne mię­dzy 11. a 14. ty­go­dniem cią­ży. Ba­da­nia pre­na­tal­ne w I try­me­strze mo­żesz po­sze­rzyć o te­sty NIPT. Dla­cze­go war­to je wy­ko­nać? USG ge­ne­tycz­ne i test PAPP-A Ba­da­nie pre­na­tal­ne ty­dzień cią­ży, czy­li tak zwa­ne USG ge­ne­tycz­ne z te­stem PAPP-A (te­stem po­dwój­nym). Jest to pierw­sze szcze­gó­ło­we i we­dług wie­lu źró­deł, naj­waż­niej­sze USG w cią­ży. Może być wy­ko­na­ne do­kład­nie po­mię­dzy 11. ty­go­dniem i 1 dniem, a 14. ty­go­dniem i 1 dniem. Po­nie­waż wia­do­mo, że w I try­me­strze za­rod­ki ro­sną w ta­kim sa­mym tem­pie, to 11+1 od­po­wia­da CRL (crown rump len­ght – dłu­gość cie­mie­nio­wo-sie­dze­nio­wa) 45 mm,a 14+1 CRL 84 mm – jest to o tyle waż­ne, że czę­sto ko­bie­ty mają nie­zgod­ność wie­ku cią­ży ob­li­czo­ne­go we­dług ostat­niej mie­siącz­ki, a tym co wi­dać w USG i może być tak, że zgło­si­cie się za wcze­śnie na to USG – tzn. je­że­li CRL jest mniej­szy niż 45 mm – nie jest to wte­dy duży pro­blem, prze­li­cza się wiek cią­ży oraz uma­wia od­po­wied­ni ter­min, lub za póź­no je­że­li CRL jest więk­sze niż 84 mm – co już jest dużo więk­szym pro­ble­mem kli­nicz­nym, po­nie­waż nie moż­na tego ba­da­nia wte­dy już wy­ko­nać. To nie jest tak, że le­karz nie chce… po pro­stu nie jest to moż­li­we po tym ter­mi­nie. Ide­al­nym mo­men­tem na wy­ko­na­nie tego ba­da­nia jest okres po­mię­dzy ty­go­dniem. Po­nie­waż w 11. ty­go­dniu dziec­ko jest jesz­cze małe i nie­któ­rych na­rzą­dów np. ser­ca nie da się jesz­cze szcze­gó­ło­wo oce­nić, choć nie jest to obo­wiąz­ko­wy ele­ment tego ba­da­nia, na­to­miast po 13. ty­go­dniu dziec­ko za­czy­na pre­fe­ro­wać po­zy­cję „wy­prost­ną” – czy­li wy­gi­na głów­kę do tyłu – jak­by się roz­cią­ga­ło i trud­no jest wte­dy pra­wi­dło­wo zmie­rzyć za­rów­no CRL jak i prze­zier­ność kar­ku (NT nu­chal trans­lu­cen­cy) – ba­da­nie trwa wte­dy czę­sto dłu­żej. Test PAPP-A (a tak na­praw­dę to po­win­no to się mó­wić „test po­dwój­ny” wg. FMF) jest ba­da­niem prze­sie­wo­wym w kie­run­ku ze­spo­łu Do­wna oraz in­nych wad ge­ne­tycz­nych – do­star­cza nam też in­for­ma­cji o funk­cji ło­ży­ska – o czym wie­le pa­cjen­tek nie wie. Jest to zwy­kłe po­bra­nie krwi mamy, któ­re moż­na wy­ko­nać już od skoń­czo­ne­go 8. ty­go­dnia do 13+6. Z wy­go­dy test jest za­zwy­czaj po­bie­ra­ny w dniu ba­da­nia USG, na­to­miast nie jest to ko­niecz­ne. Ja swo­im pa­cjent­kom za­zwy­czaj zle­cam już ty­dzień przed USG – żeby w dniu ba­da­nia mieć do­stęp­ny wy­nik i wy­dać pa­cjent­ce peł­ny opis. Ba­da­nie USG po­mię­dzy ty­go­dniem cią­ży ma 3 głów­ne cele: Oce­na wie­ku cią­ży na pod­sta­wie dłu­go­ści CRL – czy wiek cią­ży jest zgod­ny z tym ob­li­czo­nym z ostat­niej mie­siącz­ki, je­że­li jest po­nad 5 dni róż­ni­cy to się we­ry­fi­ku­je na pod­sta­wie tego to pierw­szy mo­ment w któ­rym mo­że­my oce­nić ana­to­mię pło­du. Ist­nie­je wie­le wad np. wy­trze­wie­nie lub anen­ce­fa­lia, któ­re moż­na już na tym eta­pie wy­klu­czyć. Jed­nak jest też wie­le in­nych wad np. wady koń­czyn lub wady ser­ca, któ­re na tym eta­pie nie są moż­li­we do szcze­gó­ło­wej oce­ny, dla­te­go tak istot­ne jest ba­da­nie w po­ło­wie cią­ży – o czym na­pi­sze już nie­ba­ ce­lem jest oce­na ry­zy­ka wy­stą­pie­nia wad chro­mo­so­mal­nych z Ze­spo­łem Do­wna na cze­le. Jest to bar­dzo istot­ne, po­nie­waż je­śli nie wy­ko­na­my tego na tym eta­pie to w póź­niej­szych ba­da­niach USG ta­kiej oce­ny nie bę­dzie­my mo­gli już do­ko­nać. Sa­mym ba­da­niem USG w naj­lep­szym wy­pad­ku mo­że­my roz­po­znać ok 80% pło­dów z ze­spo­łem Do­wna. To zna­czy, że 1/5 dzie­ci, któ­re uro­dzi się z ze­spo­łem Do­wna w USG wy­glą­da ZU­PEŁ­NIE pra­wi­dło­wo. Je­że­li do­dat­ko­wo wy­ko­na­my test PAPP-A, któ­ry bę­dzie zin­ter­pre­to­wa­ny łącz­nie z USG ge­ne­tycz­nym je­ste­śmy w sta­nie zwięk­szyć czu­łość ba­da­nia do 95%. Za­tem moż­na to ro­zu­mieć tak, że test PAPP-A po­ma­ga nam zi­den­ty­fi­ko­wać te cho­re dzie­ci, któ­re w USG wy­glą­da­ły PRA­WI­DŁO­WO. Dla­te­go test PAPP-A na świe­cie np. w UK czy Niem­czech jest re­fun­do­wa­ny u każ­dej ko­bie­ty. Jest to ba­da­nie wska­za­ne wła­śnie wte­dy, je­że­li w USG wszyst­ko jest do­brze. Je­śli w USG wi­dzi­my wady lub po­dej­rze­wa­my ze­spo­ły ge­ne­tycz­ne to test PAPP-A nie bę­dzie ra­czej po­moc­ny. Tak­że nie zle­ca­nie lub cho­ciaż in­for­mo­wa­nie o te­ście PAPP-A z po­wo­du pra­wi­dło­we­go ob­ra­zu USG jest po pro­stu nie­pra­wi­dło­wym po­stę­po­wa­niem przez le­ka­rzy (prze­pra­szam za te sło­wa ko­le­gów, ale ta­kie są me­dycz­ne fak­ty, jest to zgod­ne z sta­no­wi­skiem za­rów­no FMF jak i PTG). Co in­ne­go, je­że­li pa­cjent­ka nie chce mieć ta­kiej wie­dzy, to jest oczy­wi­ście ar­gu­ment, żeby nie zle­cać te­stu PAPP-A – jak naj­bar­dziej do usza­no­wa­nia. Test PAPP-A z za­ło­że­nia ma za za­da­nie nad­in­ter­pre­to­wać nie­pra­wi­dło­we wy­ni­ki i u 5% ko­biet bę­dzie fał­szy­wie do­dat­ni, czy­li to o czym wie­le z was pi­sze. Je­ste­ście roz­ża­lo­ne, że test był zły a dziec­ko zdro­we. Mu­si­cie zro­zu­mieć, że to jest jego za­da­nie: zna­le­zie­nie ko­biet, u któ­rych ło­ży­ska wy­sy­ła­ją nie­pra­wi­dło­we sy­gna­ły. Może też tak być w cią­ży zdro­wej. Ale już bar­dzo rzad­ko test PAPP-A bę­dzie do­bry a dziec­ko cho­re. Za nie­pra­wi­dło­wy wy­nik uwa­ża się ry­zy­ko więk­sze niż 1:300, lub je­że­li w USG wi­dzi­my ewi­dent­ne wady – bar­dzo wy­so­kie (>3,5mm) NT lub inne duże nie­pra­wi­dło­wo­ści np. wy­trze­wie­nie czy wady ukła­du mo­czo­we­go (me­ga­cy­stis, brak ko­ści no­so­wej nie jest dużą wadą) – to tyl­ko przy­kła­dy, bo ta­kich wad mo­gła­bym wy­mie­niać dużo wię­cej. Wska­za­ne jest wte­dy ba­da­nie dia­gno­stycz­ne – ba­da­niem dia­gno­stycz­nym jest po­bra­nie ma­te­ria­łu ge­ne­tycz­ne­go pło­du czy­li am­nio­punk­cja lub biop­sja ko­smów­ki. Te ba­da­nia nie­ste­ty mają jed­ną dużą wadę – mają ry­zy­ko po­ro­nie­nia. Jak wy­so­kie jest to ry­zy­ko po­ro­nie­nia? To jest bar­dzo trud­ne py­ta­nie. Do ubie­głe­go roku mó­wi­li­śmy pa­cjent­kom, że jest to ry­zy­ko rzę­du 1 %. Na­to­miast w 2015 roku uka­za­ła się bar­dzo duża pra­ca na­uko­wa spod skrzy­deł FMF i prof. Ni­co­la­ides (czy­li twór­cy USG ge­ne­tycz­ne­go i te­stu po­dwój­ne­go) – że to ry­zy­ko jest dużo niż­sze – ok 0,1%. Nie­mniej jed­nak ry­zy­ko po­ro­nie­nia po ba­da­niu in­wa­zyj­nym po­zo­sta­je. Czy­li są re­al­ne szan­se, że mimo tego, że cią­ża oka­że się zdro­wa, ko­bie­ta ją po tym ba­da­niu może po­ro­nić. Pro­ble­mów z tym ba­da­niem jest jesz­cze kil­ka – na wy­ni­ki czę­sto cze­ka się dłu­go, na­wet do 3 ty­go­dni. Am­nio­punk­cji nie moż­na wy­ko­nać przed 16. ty­go­dniem. A biop­sje ko­smów­ki moż­na od 11. ty­go­dnia, ale mało któ­ry gi­ne­ko­log ją wy­ko­nu­je w Pol­sce. Czę­sto więc, ko­bie­ta do 19. ty­go­dnia żyje w stre­sie i nie­pew­no­ści. Co wię­cej, te ba­da­nia w więk­szo­ści przy­pad­ków wy­klu­cza­ją tyl­ko wady chro­mo­so­mal­ne a nie mó­wią nic o więk­szo­ści wad ge­ne­tycz­nych – cze­go wie­le pa­cjen­tek od tych te­stów ocze­ku­je. Oczy­wi­ście, je­że­li mamy zna­ną wadę w ro­dzi­nie – to z tego ma­te­ria­łu moż­na wy­ko­nać ce­lo­wa­ne ba­da­nie, ale u zde­cy­do­wa­nie więk­szo­ści ko­biet oce­nia się tyl­ko ka­rio­typ czy­li ilość chro­mo­so­mów pło­du. Wy­klu­cza się ze­spół Do­wna i kil­ka in­nych wad chro­mo­so­mal­nych. Te­sty NIPT Od kil­ku lat do­stęp­ne są tak zwa­ne te­sty NIPT (non-in­va­si­ve pre­na­tal te­sting) – tych te­stów na pol­skim ryn­ku jest obec­nie wie­le. Wszyst­kie są do­bre, róż­nią się za­kre­sem ba­dań i wad, któ­re wy­klu­cza­ją, róż­nią się ceną i róż­nią się cza­sem ocze­ki­wa­nia. NIPT – bada DNA pło­do­we z krwi mat­ki, moż­na wy­ko­nać je już od 10. ty­go­dnia cią­ży – czy­li wy­nik jest dużo szyb­ciej oraz nie wią­że się to z żad­nym ry­zy­kiem dla pło­du. Wadą NIPT jest cena – waha się od 1700 do 3000 zł. Poza tym, ba­da­nia są re­we­la­cyj­ne. Dają za­rów­no ma­mie jak i le­ka­rzo­wi pro­wa­dzą­ce­mu cią­żę ogrom­ny spo­kój. Czu­łość NIPT jest rzę­du 99,8%! Bar­dzo, bar­dzo za­chę­cam Was do wy­ko­na­nia ta­kich ba­dań je­że­li tyl­ko jest to w ra­mach wa­szych moż­li­wo­ści. Na­to­miast mu­szę pod­kre­ślić, że nie są to ba­da­nia dia­gno­stycz­ne, je­śli wy­nik tych te­stów jest nie­pra­wi­dło­wy to i tak trze­ba go po­twier­dzić ba­da­niem in­wa­zyj­nym. Na dziś to tyle – po­sta­ram się od­po­wie­dzieć na wa­sze py­ta­nia w tym te­ma­cie w ko­men­ta­rzach oraz za­chę­cam was do obej­rze­nia mo­je­go fil­mi­ku na YouTu­be o te­ście PAPP-A, ma­cie tam od tak zwa­nej „kuch­ni” wy­tłu­ma­czo­ne, jak in­ter­pre­to­wa­ne są wy­ni­ki ba­da­nia i dla­cze­go war­to to ba­da­nie ro­bić. . 365 151 210 22 32 466 344 347

kalendarz badań usg w ciąży